การสืบพันธุ์ของปลา

                ปลาเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังที่มีวิวัฒนาการทางด้านการสืบพันธุ์แตกต่างกันมาก   อาจเนื่องจากปลามีจำนวนชนิดมากมาย   และมีความแตกต่างกันทั้งทางด้านลักษณะ   ขนาด   และถิ่นที่อยู่อาศัย   พบว่าปลามีการสืบพันธุ์ทุกแบบของการสืบพันธุ์แบบมีเพศ (Sexual  Reproduction) ของพวกสัตว์   ซึ่งมีดังนี้

                1.1 การสืบพันธุ์แบบแยกเพศ (Bisexual  Reproduction)  ซึ่งเป็นวิธีการสืบพันธุ์ของปลาส่วนใหญ่   ปลาจะมีการแยกเพศกันเด่นชัด   มีปลาเพศผู้ผลิตเชื้อตัวผู้   และปลาเพศเมียสร้างรังไข่   ได้แก่ปลาทั่วๆไป   เช่น  ปลาทอง   ปลาคาร์พ   ปลาเทวดา   ปลากัด

                1.2 การสืบพันธุ์แบบกระเทย (Hermaphroditism)   เป็นแบบที่มีการสร้างเซลสืบพันธุ์ทั้งเชื้อตัวผู้และไข่ภายในปลาตัวเดียวกัน   ปลาที่มีการสืบพันธุ์แบบนี้มีไม่มากนัก   แบ่งเป็น  2  ลักษณะ  คือ    

                 1.2.1 กระเทยแบบที่สร้างเชื้อสืบพันธุ์ทั้ง  2  ชนิดพร้อมกัน   เช่นปลาในครอบครัวปลากะรัง (ปลาทะเล)    

                 1.2.2 กระเทยแบบที่มีการเปลี่ยนเพศ  ปลาพวกนี้ในช่วงแรกของชีวิตจะเป็นเพศหนึ่ง   เมื่ออายุมากขึ้นหรือมีขนาดโตขึ้นจะกลายไปเป็นอีกเพศหนึ่ง   เช่น  ปลา Sparus   ช่วงแรกจะเป็นเพศผู้  ต่อมาจะกลายเป็นเพศเมีย  ปลาเก๋า  ปลากะรัง  และปลาไหลนาสกุล Monopterus   ช่วงแรกเป็นเพศเมีย   ต่อมาจะกลายเป็นเพศผู้

                1.3 การสืบพันธุ์แบบพาร์ธิโนเจเนซิส (Parthenogenesis) เป็นการสืบพันธุ์ที่ไข่สามารถพัฒนาเป็นตัวอ่อน   โดยไม่ต้องได้รับการผสมจากเชื้อตัวผู้   เกิดได้กับพวกปลาออกลูกเป็นตัว  เช่น  ปลาหางนกยูง   ปลาสอดชนิดต่างๆ   ซึ่งปกติปลาเหล่านี้จะสืบพันธุ์แบบแยกเพศ   แต่ในขณะที่ไม่มีเพศผู้ของปลาเหล่านี้อยู่   ปลาเพศเมียอาจอาศัยน้ำเชื้อเพศผู้จากปลาชนิดอื่น   ช่วยกระตุ้นให้ไข่มีการพัฒนา   โดยที่เชื้อตัวผู้ไม่ได้เข้าไปผสมพันธุ์ด้วย   ไข่จะเกิดการแบ่งเซลพัฒนาไปโดยมีโครโมโซมครบจำนวน (เป็น Diploid)   แต่เนื่องจากเป็นโครโมโซมจากแม่เพียงตัวเดียว   ทำให้ลูกปลาที่เกิดมาจะมีแต่เพศเมียเท่านั้น